Տիեզերական մեր մեծ վարդապետի՝ Ս. Գրիգոր Նարեկացու անմահ «Մատեան Ողբերգութիւնը» ամէնից շատ թարգմանուած ու աշխարհի հետ խօսած հայ հեղինակն է։ Այն թարգմանուել է աւելի քան 30 լեզուներով, ունեցել է աշխարհաբար 8 ամբողջական փոխադրութիւններ, որոնց շարքին են Արեւմտեան թեմի անդրանիկ Առաջնորդ Գարեգին Եպս. Խաչատուրեանի, Միսաք Գոչունեանի, Վազգէն Գէորգեանի, Մկրտիչ Խերանեանի յայտնի թարգմանութիւնները։
Թարգմանութիւնների այս շարքը նոր համալրում ստացաւ օրերս։ Արեւմտեան թեմը, Թեմակալ Առաջնորդ Գերշ. Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեանի օրհնութեամբ ու նախաձեռնութեամբ, տպագրեց Հոգշ. Տ. Տաճատ Ծ. Վրդ. Եարտըմեանի «Մատեան Ողբերգութեան. Ընտրանի» գիրքը։ Այն պարունակում է Նարեկի մօտ 50 հատուածների արեւմտահայերէն աշխարհաբար փոխադրութիւններ, որ պատրաստուած են երկար անցնող տասնամեակներում։
Ինչու՞ «Մատեան ողբերգութեան» այս նոր թարգմանութիւնը եւ հրատարակութիւնը,- հարց է տալիս Հայր Տաճատը «Մատեանը կարդալէ առաջ» նախաբանում, եւ ապա պարզաբանում, որ «Մատեանը» ունի զարմանալի ուժականութիւն՝ թափանցելու մարդոց ներաշխարհէն ներս, ներգործելու հոն՝ սփոփարար դեղի մը պէս» (էջ 7)։ Այսինքն՝ Ս. Գրիգոր Նարեկացուց 11 դար յետոյ նոյնպէս եւ յատկապէս մեր օրերում կարիք կայ շարունակաբար ընթերցելու եւ սնուցուելու Նարեկի սրբագործուած ու ամոքիչ տողերով, մտքերով, բանաստեղծականութեամբ։
Արեւմտեան թեմը սիրով ընթերցողին է ներկայացնում Նարեկի աշխարհաբար այս նոր հրատարակութիւնը, յոյսով, որ այն հոգեւոր սփոփանք պիտի բերի, Յովնան Արք. Տէրտէրեանի բնութագրումով՝ «Նարեկացին նաեւ լաւատեսական շունչ մը կը բերէ եւ ոգեշնչման աղբիւր կը հանդիսանայ քրիստոնեայի համար»։ Ինչպէս անմահ Նարեկի հեղինակն է ասում՝ «Բժշկէ՛ հոգիներն անոնց, որ յստակ սրտով կը կարդան ասի, սրբէ՛ յանցանքները անոնց, թո՛ղ պարտքերը եւ քակէ՛ մեղքի կապանքներն անոնց» (Բան Գ.գ.)։ Վստահ ենք, որ չկայ աւելի կարեւոր գրական ձեռնարկ, քան Սուրբ Գրիգոր Նարեկացուն մօտեցնել մեր ընթերցողին, որ այս դէպքում իրականացւում է Արեւմտեան թեմի կողմից։