Մշակութային Արձագանգ

– Գիրքերու Հետ

– «Մանուկներու Բացատրական Աստուածաշունչ»-ի Գրախօսական

ՃՈՐՃ ԱՐԱՊԱԹԼԵԱՆ

Յաճախ կը դժուարանանք պատասխաններ գտնելու մեր փոքրիկներու անկեղծ հարցումներուն: Որքան փոքր են անոնք, այնքան դժուար է յագեցնել անոնց հետաքրքրութեան ծարաւը: Պէտք է, սակայն, ընտրել այնպիսի պատասխաններ, որոնք կ՛օգնեն ճիշդ ձեւաւորելու կեանքին գաղափարը անոնց մանկական ուղեղներուն մէջ: Ուշադիր պէտք է ըլլալ, մանաւանդ, հոգեւոր ու կրօնական հարցերուն հանդէպ, որովհետեւ կրօնը, ընդհանրապէս, կենսակերպ է: Եթէ չկարենանք զայն ուղղակիօրէն կապել կեանքին, կը դառնայ դժուար, երբեմն նոյնիսկ տհաճ պարտականութիւն: Եթէ կրօնը կենսակերպ է, ուրեմն Աստուածաշունչը` կեանքի ուղեցոյց:

Այս իմաստով հոյակապ գիրք մըն է «Մանուկներու բացատրական Աստուածաշունչ»-ը, որ կու գայ քրիստոնէական վարդապետութիւնը ներկայացնելու 21-րդ դարու մարդուն պրիսմակէն: Այս գիրքը կը փաստէ մեզի, որ քրիստոնէութիւնը օրէնքներու շարք, կամ սովորութիւններ չէ, այլ` կեանքի ձեւ:

Այս գիրքը կարելի է տարբեր կարիքներու համար գործածել.

Ա) Որպէս պատմութիւններու գիրք, ուր ներկայացուած են Աստուածաշունչի պատմութիւններ,
Բ) Որպէս դասագիրք, ուր Աստուածաշունչն ու Քրիստոսի վարդապետութիւնը կը բացատրուին դիւրըմբռնելի ոճով մը,
Գ) Որպէս ուղեցոյց` ճիշդ կարդալու եւ հասկնալու Աստուածաշունչը:

120 էջերու մէջ ամփոփուած այս գիրքը ամբողջովին պատկերազարդ է, ունի գեղեցիկ կողք եւ որակեալ թուղթ: Գիրքի հեղինակային իրաւունքը վերապահուած է Գերմանիոյ Աստուածաշունչի ընկերութեան: Իսկ հեղինակները` Սուզըն Ճաշ եւ Քրիսթինա Շնըրլ, հոգեւոր հովիւներ են Շթութկարթի մանուկներու եւ պատանիներու Օլկա հիւանդանոցին մէջ: Գիրքը պատկերազարդած է Մաթիաս Ուէպըրը:

Գիրքի հայերէն բնագիրի հեղինակային իրաւունքը կը պատկանի Արաբական Ծոցի Աստուածաշունչի ընկերութեան: Թարգմանութիւնը, որ կատարած է դոկտ. Արտա Ճէպէճեան, կը յարմարի փոքրիկ ընթերցողի մը բառապաշարին. լեզուն պարզ է, նախադասութիւններուն շարադրութիւնը` յստակ:

Գիրքը բաժնուած է երեք մասի.

Ա) Դուն
Բ) Դուն եւ ուրիշներ
Գ) Դուն եւ աշխարհը

Ամէն բաժին կը սկսի սաղմոսով մը:

Պատմութիւնները աստուածաշնչեան հերթականութեամբ չեն դասաւորուած, այլ շարակարգուած են ըստ նիւթի: Գիրքի վերջաւորութեան տրուած է Աստուածաշունչի համարներուն ցանկը:

Իւրաքանչիւր պատմութեան կից մարդուն միտքը եւ հոգին յուզող հարցումներ կը տրուին (Ամէնէն շատ ի՞նչ կը սիրես մէջդ: Ամէնէն շատ ի՞նչ չես սիրեր մէջդ: Դուն ի՞նչ բանէ կը վախնաս: Ո՞վ կ՛ուզես, քովդ ըլլայ, երբ սկսիս վախնալ): Ասոնք հարցումներ են, որոնք առիթ կու տան, որ մարդը անկեղծանայ ինքն իրեն հետ:

«Դուն» հատուածը կու գայ յայտնելու, որ Աստուածաշունչը չի մերժեր գիտութիւնը, այլ` հաստատելու, որ գիտութեան կողքին կան նաեւ հոգեւոր արժէքներ, որոնց ե՛ւս պէտք է անդրադառնալ: Գիտութիւնը կը փաստէ, որ Երկիր մոլորակը ստեղծուած է միլիոնաւոր տարիներ առաջ, իսկ Աստուածաշունչը կը սորվեցնէ գնահատել մոլորակի բարիքները եւ պահպանել զայն: Առաջին բաժինի առաջին պատմութիւնը կը կոչուի «Ի՛նչ լաւ է, որ Աստուած ստեղծած է քեզ»: Պատմութիւնը կարդալէ ետք ընթերցողը շատ կարեւոր հարցումի մը պիտի պատասխանէ. կրնա՞ս դուն ալ Աստուծոյ պէս ըսել` «Ամէն ինչ լաւ է եւ բարի»:

«Կարեւո՞ր ես դուն». առաջին բաժինի երկրորդ պատմութեան վերնագիրն է: Սա մանկավարժական հիմունքներով պատրաստուած գեղեցիկ պատմութիւն մըն է, ուր Քրիստոսի օրինակով ցոյց կը տրուի մշտապէս ուշադիր ըլլալ փոքրիկներուն հանդէպ եւ չարհամարհել զանոնք: Պատմութեան աւարտին կը թելադրուի փոքրիկներուն` ձեռային աշխատանքով մը թագ պատրաստել, յաճախ դնել գլուխին եւ յիշել, որ` «Դուն կարեւոր ես»:

Վախը, հիւանդութիւնն ու անվստահութիւնը երեք վիճակներ են, որոնք կը դժուարացնեն մարդուն կեանքի հեզասահ ընթացքը: Այս վիճակներուն անդրադարձումը կ՛ըլլայ` «Մի՛ վախնար», «Երբ հիւանդանաս» եւ «Դժուա՞ր է քեզի համար» պատմութիւններուն մէջ: Այս պատմութիւններն ու առկից նիւթերը կը սորվեցնեն` յաղթել վախին, յաղթահարել հիւանդութիւնները եւ դառնալ ինքնավստահ:

Առաջին բաժինի վերջին պատմութիւնը` «Նոր բան մը կը սկսի», հարազատ պատկեր մըն է հայ մարդուն դժուարին կեանքին: Մենք` հայերս, ենթարկուելով զանազան փորձութիւններու, մշտապէս նոր սկիզբի կարիքը ունեցած ենք: Նոր սկիզբի մը բոլոր դժուարութիւնները` հոգեկան թէ մարմնական, Հայր Աբրահամին պատմութեամբ ներկայացուած են:

Երկրորդ հատուածին մէջ («Դուն եւ ուրիշներ») ներկայացուող նիւթերը նոյնպէ՛ս առնուած են մերօրեայ կեանքէն: Անոնք լուսարձակի տակ կ՛առնեն միջանձնային յարաբերութեանց խնդիրները եւ կ՛օգնեն ունենալու առողջ միջավայր եւ մաքուր յարաբերութիւն:

Առաջինը ընկերութեան նիւթն է, որ կը մատուցուի Հին ուխտին մէջ յիշատակուող Յովնաթանի եւ Դաւիթի ընկերութեան պատմութեամբ: Այս պատմութիւնն ու հոգեզննող հարցումները (Ինչպէ՞ս ընկեր եղաք: Իրարու կը նմանի՞ք: Ի՞նչ բան քեզմէ աւելի լաւ կ՛ընէ: Այս մէկը քեզ կ՛ուրախացնէ՞, թէ՞ կը նախանձիս անոր) կը սորվեցնեն ընկերներու ճիշդ ընտրութիւն կատարել, սիրել ընկերը եւ լաւ ընկեր ըլլալ:

Գիրքին մէջ գեղեցկօրէն կը պատմուին Յակոբի ու Եսաւի եւ Յովսէփի ու անոր եղբայրներուն պատմութիւնները: Հոն կը տեսնենք մարդկային փոխյարաբերութեանց մէջ եղող զանազան խնդիրներ (նախանձ, ատելութիւն, վրէժխնդրութիւն, անհանդուրժողութիւն, խաբեբայութիւն եւ այլն):  Գիրքը ո՛չ միայն խնդիրները կը մատնանշէ, այլեւ անոնցմէ ձերբազատելու լուծումներ կու տայ:

«Մահը վերջաւորութի՞ւնն է». յոյժ կարեւոր այս հարցումը կը յիշատակուի երկրորդ բաժինի վերջին պատմութեան մէջ: Բոլորիս միտքն ու հոգին վստահաբար յուզող մահուան գաղափարը դիպուկ ակնարկութեամբ է, որ կ՛ըլլայ: Մանաւանդ կեանքին նոր բացուող մանուկին առջեւ այս գերզգայուն հարցին քննարկումը կը պահանջէ իմաստութիւն եւ յատուկ մօտեցում: Էմմաուս գիւղ վերադարձող երկու աշակերտներուն պատմութեամբ սքանչելիօրէն կը բացատրուի, որ մահը երբեք վերջաւորութիւն չէ:

Վերջին բաժինին մէջ («Դուն եւ աշխարհը») կը կարդանք երկու պատմութիւն. մին` Կայէնի ու Աբելի պատմութիւնը, որ անուղղակիօրէն կ՛ակնարկէ աշխարհի մէջ տեղի ունեցող պատերազմներուն, իսկ միւսը` Նոյեան տապանի պատմութիւնը, որ այլաբանական մէկ օրինակն է աշխարհի մէջ կատարուող բնական աղէտներուն:

Երկու պատմութիւններն ալ մատուցուած են ա՛յն համոզումով, որ բնական աղէտներն ու պատերազմները տեղի կ՛ունենան մարդուն անխոհեմ վարմունքին պատճառով:

Աստուածաշունչին մէջ կեանքի շատ դասեր պահուած են: Լիայոյս ենք, որ նոր մօտեցումներով եւ մանկավարժական հմտութիւններով պատրաստուած այս գիրքը պիտի ունենայ իրեն յաջորդող ուրիշ գիրքեր ալ:

Քուէյթ