Մեսրոպ Մաշտոցի հետեւորդ, հայոց դպրոցի ուսուցիչ, պատմիչ ու թարգմանիչ Կորիւնին յաջողուեց, Յովսէփ Ա. Վայոցձորցի կաթողիկոսի հրահանգով գրի առնել իր ուսուցչի կենսագրութիւնը՝ «Վարք Մաշտոցի» խորագրով, առանց որի աղքատիկ տուեալներ կ՚ունենայինք երախտաւոր գիւտարարի կեանքի եւ գործունէութեան մասին: Այս աշխատութիւնից, որը բաղկացած է մուտքից, առաջաբանութիւնից, բուն շարադրանքից ու վերջաբանութիւնից տեղեկանում ենք ժողովրդական զանգուածների ճնշման, պետական կառոյցի թուլացման, նաեւ տակաւին չարմատաւորուած քրիստոնէութեան վերաբերեալ: Ինչ անել: Ելքը սեփական այբուբեն ու գրականութիւն ստեղծելն էր: Եւ այդ վեհ գործը կատարուեց երեք հսկաների՝ Մեսրոպ Մաշտոցի, Սահակ Պարթեւի եւ Վռամշապուհ թագաւորի համատեղ ջանքերով: Ըստ Կորիւնի, Մ. Մաշտոցը նշանագրեր է ստեղծել նաեւ Վիրքի ու Աղուանքի ազգաբնակչութեան համար:
Կորիւն մատենագիրը լաւ գիտէր ասորերէն եւ յունարէն: Նա ապրեց մօտաւորապէս եօթանասուն տարի:
ԺՈՐԱ ՀԱՄԲԱՐՉԵԱՆ
Լոս Անճելըս