Հարցազրոյց Արցախի Նախագահութեան Թեկնածու Մասիս Մայիլեանի Հետ
Արցախի նախագահութեան թեկնածու Տիար Մասիս Մայիլեան պատասխանած է «Ռամկավար Մամուլ»ի հարցումներուն
– Պրն. Մայիլեան, ինչպէս կ՚ընթանայ ձեր քարոզարշաւը, ինչպիսի՞ն է ժողովուրդին վերաբերմունքը եւ ՞ինչ ակնկալութիւններ ունին մարդիկ։
Քարոզարշաւը շատ արդիւնաւէտ էր ընթանում, մեր քաղաքական թիմն օգտագործում էր հրապարակային բոլոր հարթակները՝ արմատական բարեփոխումների մեր հայեցակարգն ընտրողներին ներկայացնելու համար։ Բայց հիմնական շեշտը դնում էինք ամենատարբեր բնակավայրերում մարդկանց հետ պարզ ու անմիջական շփումների վրայ՝ նաեւ ճշդելու համար նրանց մտահոգութիւններն ու գաղափարները՝ երկիրը բարեփոխելու հետ կապուած։ Կարող եմ միանշանակ ասել, որ ժողովուրդը շատ լաւ է ընդունում մեր գաղափարներն ու արմատական բարեփոխումներ անցկացնելու՝ մեր թիմի կամքն ու վճռականութիւնը։ Մարդկանց մօտ ոգեւորութիւն է նկատւում։
Սակայն «Քորոնա» վարակի հետ կապուած նոր իրավիճակը ստիպեց շտկումներ մտցնել քարոզարշաւի մեր մարտավարութեան մէջ։ Պէտք է ասել, որ առաջինն եմ նոր իրավիճակից ելնելով դիմել ընտրողների հետ շփուելու նոր ձեւին՝ ֆեյսպուքեան ուղիղ եթերին՝ լայվին։ Ինչպէս նաեւ սահմանափակել ենք փակ տարածքներում հանդիպումները, իսկ բացօթեայ հանդիպումների քանակը հնարաւորինս նուազեցրել ենք եւ մասնակիցներին ապահովում ենք հիկիենայի (մաքրութեան) անհրաժեշտ պարագաներով։
Մեզնից կախուածն անում ենք, որպէսզի համատեղ ջանքերով անկորուստ դուրս գանք այս փորձութիւնից։ Սա է ամենակարեւորն այս պահին։
-Նախընտրական ընտրարշաւի այս փուլին մէջ, վստահաբար, որպէս նախագահի պաշտօնին համար ներկայացող թեկնածու, դուք ունիք յստակ ծրագիր. Պիտի խնդրենք, որ ամփոփ կերպով «Ռամկավար Մամուլ»ի ընթերցողներուն ներկայացնէք ձեր ծրագրի գլխաւոր կէտերը:
Արցախի զարգացումն աւելի արդիւնաւէտ մակարդակ դուրս բերելու համար անհրաժեշտ են համակարգային բարեփոխումներ։ Անթոյլատրելի է հասարակական-քաղաքական կարգի բիւրեղացումը մի կառուցուածքի մէջ, որը հիմնուած է քաղաքական եւ տնտեսական ազդեցութեան գօտիների բաժանման սկզբունքի վրայ։ Պիզնեսն ու քաղաքականութիւնը չպէտք է միահիւսուած լինեն մէկ միացեալ խմբի շրջանակում, եւ միեւնոյն անձինք չպիտի հանդէս գան թէ՛ որպէս գործարարներ, եւ թէ՛ որպէս պետական գործիչներ, քանի որ միւս անհատները, փաստօրէն, զրկւում են ինքնուրոյն տնտեսական քաղաքականութիւն վարելու հնարաւորութիւնից, որի պատճառով տարբեր սոցիալական (ընկերային) խմբերի միջեւ տեղի է ունենում եկամուտների անհամաչափ բեւեռացում։ Մի շարք հիմնարար օրէնսդրական աքթեր են ընդունուելու, որոնք երաշխաւորելու են քաղաքական ոլորտի ազատութիւնը քափիթալի (դրամագլուխի) թելադրանքից։
Չափազանց կարեւոր է քորուփցիայի (փտածութեան) դէմ պայքարը։ Քորուփցիան պետութեան գլխաւոր չարիքներից է, որը խաթարում է տնտեսութեան զարգացումը, արգելակում է ժողովրդավարացումը, սպանում է մրցակցութիւնը եւ չէզոքացնում տարածաշրջանում եւ աշխարհում մրցակցային երկիր լինելու բոլոր հեռանկարները: Խստացուելու են քորուփցիայի դէմ ուղղուած օրէնքով նախատեսուած պատժամիջոցները, ստեղծուելու է քորուփցիայի կանխարգելման յանձնաժողով՝ մասնագէտների ու փորձագէտների լայն ներգրաւմամբ։ Յանձնաժողովի աշխատանքը հիմնուած է լինելու նորարարական մօտեցումների, թափանցիկութեան, հաշուետուողականութեան ապահովման սկզբունքների վրայ։ Նաեւ մշակելու ենք հանրային ծառայողների թեկնածուների, այդ թւում՝ դատաւորների թեկնածուների բարեվարքութեան գնահատման մեթոտաբանութիւն:
Նաեւ այս տեսանկիւնից ենք դիտարկում իշխանութեան ճիւղերի յստակ տարանջատման անհրաժեշտութիւնը։ Գործադիր, օրէնսդիր եւ դատական իշխանութեան իրական անկախացումը կը նուազեցնի քորուփցիոն ռիսքերը։ Փոխզսպումների ու հակակշիռների արդիւնաւէտ մեխանիզմի կիրառումն ուղղուած է լինելու որոշումների ընդունման գործընթացներում քաղաքացիների առաւել մեծ չափով ներգրաւուածութեանը:
Առանձնակի կարեւորում եմ նաեւ չորրորդ իշխանութեան կայացումը։
-Այսօրուան դրութեամբ որո՞նք են Արցախի պետականութեան առջեւ առկայ կարեւոր հիմնախնդիրը եւ եթէ նախագահ ընտրուիք, ո՞ր խնդիրները լուծելու պիտի ջանաք։
Ամենակարեւորը, թերեւս, անվտանգութեան խնդիրն է։ Արցախի նոր իշխանութիւնը ՀՀ անվտանգութեան հայեցակարգի հիման պէտք է մշակի ազգային անվտանգութեան միասնական համակարգ՝ ռազմաքաղաքական, տնտեսական եւ իրաւական հիմնարար բնագաւառներում: Մենք մէկ ազգ եւ մէկ հայրենիք ենք, ուստի անվտանգութեան տեսանկիւնից կիսում ենք նոյն ռիսքերը: ԱՀ եւ ՀՀ պետական շահը նոյնական է ռազմաքաղաքական եւ տնտեսական անվտանգութեան բոլոր բնագաւառներում: Մեր ազգային անվտանգութեան ապահովումը ենթադրում է նաեւ հոգեւոր, մշակութային եւ գաղափարախօսական ոլորտների քայքայմանը միտուած բացայայտ եւ քօղարկուած սպառնալիքների համակարգային չէզոքացում:
Անչափ կարեւոր է նաեւ անվտանգութեան քաղաքական բաղադրիչը։ Ժողովրդավարութեան ոչ բաւարար մակարդակը նոյնպէս սպառնալիք է մեր ժողովրդին ու պետութեանը, ինչպէս նաեւ ինքնիշխանութեան ոչ բաւարար ռեսուրսը (միջոցը)։ Արցախի նոր իշխանութիւններն ամէն ինչ անելու են արմատական բարեփոխումների ճանապարհով ժողովրդավարութեան մակարդակը մերձեցնելու դասական չափորոշիչներին եւ առանձնակի կարեւորութիւն են տալու ինքնուրոյն-նախաձեռնողական քաղաքականութեանը, մեր հանրութեան առաջնահերթ խնդիրների լուծման գործում ինքնուրոյն որոշումների կայացման ռեսուրսների ամրապնդմանը։
Հակամարտութեան գօտում ռազմական հաւասարակշռութեան ապահովմանն ուղուած արդիւնաւէտ միջոցների ձեռնարկմանն ու մեր զինուած ուժերի մշտական արդիականացմանը զուգահեռ տարածաշրջանային անվտանգութեան աստիճանի բարձրացման նպատակով կիրառուելու են նաեւ «փափուկ ուժի» տարրեր, մասնաւորապէս՝ Ատրպէյճանի նկատմամբ զսպման քաղաքական-դիւանագիտական միջոցներ:
-Ուշագրաւ է, որ գործակցութեան նոր փուլ մը սկսած էք Արցախի մէջ գործող եւ երիտասարդ քաղաքական ուժ համարուող ՌԱԿ-ին հետ. Ինչն է այս գործակցութեան նպատակայարմարութիւնը եւ ի՞նչ ընթացք պիտի ունենայ այն ապագային։
Անչափ ուրախ եմ այս համագործեկցութեան համար եւ երախտապարտ եմ Արցախի Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեանը՝ ոչ միայն եւ նոյնիսկ ոչ այնքան ինձ սատարելու համար, որքան պատմական այս վճռորոշ պահին առաջադէմ կեցուածքի ու երկիրը բարեփոխելու օրուայ հրամայականի իր քաղաքական բաժինը ստանձնելու համար։ Յիշեցնեմ, որ առաջադէմ ուժերից ձեւաւորուած եւ իմ քաղաքական յենարանը հանդիսացող «Նոր Արցախ» դաշինքում երեք հիմնական ուժեր են՝ «Ինքնութիւն եւ միասնութիւն», «Ռամկավար Ազատական» եւ «Վաղուայ Արցախ» կուսակցութիւնները։ Նախագահական ընտրութիւններում ինձ աջակցում են նաեւ «Միասնական հայրենիք», «Արցախի ապագան», «Հզօր միասնական հայրենիք» կուսակցութիւնները եւ «Հաւասար հնարաւորութիւնների հայրենիք» քաղաքացիական նախաձեռնութիւնը։ Մեզ է միացել նաեւ «Վստահութիւն» կուսակցութեան նախկին առաջնորդ, վերջերս կայացած ՏԻՄ ընտրութիւններում Ստեփանակերտի քաղաքապետի հիմնական թեկնածուներից մէկը հանդիսացած Գրիգորի Սահակեանը։
Մտադիր ենք ապագայ խորհրդարանում «Նոր Արցախ» դաշինքի եւ դաշնակից միւս ուժերի հիման վրայ ձեւաւորել լայն քոալիցիա (դաշինք), որն էլ աշխոյժ մասնակցութիւն կ’ունենայ արմատական բարեփոխումների մեր հայեցակարգի արդիւնաւէտ կենսագործմանը։ Մեր բոլոր դաշնակիցներն իրենց արժանի տեղը կը գտնեն արմատական բարեփոխումների այս գործընթացում։
– Քիչ չէ այն մարդոց թիւը, որոնք մեծ հաւատք կ՚ընծայեն Արցախի մէջ տեղի ունենալիք բարեփոխումներուն։ Այդ ընթացքին մէջ ալ կարեւոր շեշտ կը դրուի անցեալ ռեժիմէն ձերբազատուելու կարեւորութեան վրայ։ Համաձա՞յն էք այդ վարկածին, եւ արդեօք Արցախի մէջ ժողովրդավարութիւնը պիտի յաղթանակէ։
Քանիցս առիթ ենք ունեցել ասելու, որ այս ընտրութիւնները պայքար են հնի ու նորի միջեւ։ Հին ու նոր ասելով մենք հասկանում ենք հին ու նոր համակարգ։ Մեր հանրութեան առջեւ նոր մարտահրաւէրներ են ծառացել, որոնց չի կարող դիմակայել գործող համակարգը։ Համակարգի արդիականացման խնդիր կայ, մինչդեռ գործող համակարգի ներսում ոչ բարեփոխման ռեսուրս կայ, ոչ էլ, մեծ հաշուով, ցանկութիւն։ Արդիականացումն իրականացուելու է ոչ միայն նոր ուժերի ու նոր մարդկանց միջոցով, այլեւ պետական կառավարման համակարգի միջին օղակներում առկայ մասնագիտական եւ առաջադէմ աշխատողների ներգրաւմամբ։ Այսինքն՝ մենք ուզում ենք համակարգի խաղի կանոնները փոխել։
Եւ այս առումով ժողովրդավարութիւնն այլընտրանք չունի։ Այն օրուայ հրամայականն է։
-Ի՞նչ խօսք ունիք ուղղելիք «Ռամկավար Մամուլ»ի, ինչպէս նաեւ աշխարհով մէկ տարածուած ՌԱԿ-եան շրջանակներուն, ընկերներուն ու համակիրներու զանգուածին։
Խնդրում եմ իմ ջերմ ողջոյնները հաղորդէք Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան բոլոր շրջանակներին ու համակիրներին։ Հայ աւանդական կուսակցութեան հետ համագործակցութիւնը եւ պատուաբեր է, եւ պարտաւորեցնող։
Իմ նախընտրական ծրագրում առանձնակի տեղ է յատկացուած աշխարհասփիւռ հայութեան հետ փոխյարաբերութիւններին։
Արցախի նոր իշխանութիւնը, գիտակցելով Արցախի տնտեսութեան վերականգնման եւ ներգաղթի չափերի մեծացման հարցում աշխարհասփիւռ հայութեան ներուժն արդիւնաւէտօրէն օգտագործելու անհրաժեշտութիւնը, Արցախ-Սփիւռք փոխյարաբերութիւններին հաղորդելու է ռազմավարական համագործակցութեան բնոյթ՝ անհետաձգելիօրէն ձեռնամուխ լինելով համապատասխան օրէնսդրական դաշտի ձեւաւորմանը եւ ներդրումային ոլորտում ազատականութեան եւ օրինականութեան իրական երաշխիքների ամրագրմանը:
Փոխուել է աշխարհի իրականութիւնը. փոխուել է նաեւ մեր հայրենիքի եւ մեր ժողովրդի առաջ ծառացած խնդիրների բովանդակութիւնը, համայն հայութեան համար ծառացած են բազում խնդիրներ, որոնք պահանջում են լուծման նոր մօտեցումներ: Որակական նոր մակարդակի վրայ պէտք է քննարկուի Հայրենիքի ու Սփիւռքի մեր համագործակցութեան օրակարգը:
Ամենակարեւորը՝ Սփիւռքի հետ յարաբերութիւններում գերակշռողը պէտք է լինի ոչ միայն եւ ոչ այնքան ֆինանսական բաղադրիչը, դրամահաւաքը, որքան գաղափարահաւաքը, սփիւռքեան մտաւոր ներուժի ըստ ամենայնի ներգրաւումը հայրենիքի անշեղ զարգացման գործում։ Իսկ դրա համար ամենաթանկ քափիթալը (դրամագլուխը) փոխադարձ վստահութիւնն է։ Արցախի նոր իշխանութիւններն ամէն ինչ անելու են Սփիւռքի համար վստահելի ու յարգուած գործընկեր լինելու համար։
«Ռամկավար Մամուլ»